آزمایش ALT چیست؟

آزمایش ALT (Alanine Aminotransferase) یا SGPT خون یکی از آزمایش‌های رایج خون است که سطح آنزیم آلانین آمینوترانسفراز را در خون اندازه‌گیری می‌کند. این آنزیم به طور عمده در کبد یافت می‌شود و نقش مهمی در متابولیسم پروتئین‌ها ایفا می‌کند.

اندازه‌گیری ALT معمولاً برای ارزیابی سلامت کبد و تشخیص مشکلات مربوط به آن، مانند آسیب کبدی یا بیماری‌های کبدی، انجام می‌شود.

جدول پایین اطلاعات اصلی در مورد سطح طبیعی و غیرطبیعی ALT را نشان می‌دهد و به شما کمک می‌کند تا مفهوم تغییرات در این آنزیم را بهتر درک کنید.

در آزمایشگاه دکتر صالحی، یک چکاپ ویژه برای ارزیابی سلامت کبد ارائه می‌شود. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مطلب «چکاپ ویژه کبد» را مطالعه کنید.

آنزیم ALT چگونه کار می‌کند؟

آنزیم ALT در سلول‌های کبد تولید می‌شود و به انتقال گروه‌های آمین از اسیدهای آمینه کمک می‌کند. این فرآیند بخشی از چرخه متابولیسم انرژی در بدن است.

در حالت طبیعی، سطح ALT در خون پایین است. اما زمانی که کبد آسیب ببیند یا ملتهب شود، ALT از سلول‌های کبدی به جریان خون نشت می‌کند و سطح آن افزایش می‌یابد.

چرا آزمایش ALT انجام می‌شود؟

پزشکان معمولاً آزمایش ALT را برای ارزیابی عملکرد کبد و شناسایی آسیب یا بیماری‌های کبدی درخواست می‌کنند. برخی از دلایل اصلی انجام این آزمایش عبارتند از:

• تشخیص آسیب کبدی: سطح بالای ALT ممکن است نشان‌دهنده آسیب یا التهاب کبد باشد.
• پایش بیماری‌های کبدی: در افرادی که به بیماری‌های مزمن کبدی مانند هپاتیت مبتلا هستند، آزمایش ALT برای پایش وضعیت بیماری انجام می‌شود.
• ارزیابی تأثیر داروها: برخی داروها می‌توانند به کبد آسیب بزنند. آزمایش ALT برای بررسی اثر این داروها انجام می‌شود.
• تشخیص علائم مرتبط با کبد: مانند زردی، درد شکمی، خستگی، یا ادرار تیره. (پیشنهاد مطالعه: چکاپ خستگی)

The purpose of an ALT blood test is to help evaluate the health of your liver. If cells in your liver are damaged, it can cause ALT to leak into your blood, so an ALT blood test can help find liver issues.

ترجمه فارسی

هدف از آزمایش خون ALT بررسی سلامت کبد شماست. اگر سلول‌های کبد آسیب ببینند، ممکن است ALT وارد خون شما شود، بنابراین آزمایش ALT می‌تواند به شناسایی مشکلات کبد کمک کند.

منبع

سطح طبیعی ALT چقدر است؟

محدوده طبیعی ALT معمولاً بین ۷ تا ۵۶ واحد در لیتر خون است (در برخی منابع تا ۵۵ واحد ذکر شده است). با این حال، این مقادیر ممکن است بسته به آزمایشگاه و تجهیزات مورد استفاده کمی متفاوت باشد.

همچنین باید توجه داشت که هیچ مرجع دقیقی برای تعیین میزان نرمال این آزمایش وجود ندارد؛ بنابراین، تشخیص نهایی بر عهده پزشک متخصص است.

• سطح پایین ALT: معمولاً مشکلی ندارد و طبیعی است.
• سطح بالای ALT: ممکن است نشان‌دهنده آسیب یا بیماری کبدی باشد.

عوامل مؤثر بر سطح ALT

سطح ALT می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گیرد و تغییر کند. از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

۱. بیماری‌ها و مشکلات کبدی

از جمله بیماری‌های کبدی که در سطح ALT تاثیر دارند باید به موارد زیر اشاره کرد:

• هپاتیت: از جمله هپاتیت ویروسی (A، B، C) یا هپاتیت الکلی.
• کبد چرب: ناشی از تجمع چربی در کبد.
• سیروز: زخم‌های پیشرفته در بافت کبد.
• سرطان کبد: مانند هپاتوسلولار کارسینوما.

۲. مصرف داروها و مواد

همچنین مصرف برخی از داروها و حتی مواد مخدر نیز می‌تواند در تغییر سطح این آزمایش موثر باشد:

• مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)، استاتین‌ها، یا آنتی‌بیوتیک‌ها.
• مصرف بیش از حد الکل.
• استفاده از مکمل‌های گیاهی خاص.

۳. عوامل سبک زندگی

سبک زندگی یکی از مهم‌ترین عوامل تغییردهنده سطح آنزیم مذکور در بدن است که می‌توان از جمله آن‌، موارد زیر را نام برد«

• چاقی و اضافه‌وزن.
• دیابت نوع ۲.
• ورزش سنگین یا فعالیت بدنی شدید.

۴. شرایط غیرکبدی

گاهی اوقات برخی از بیماری‌ها و مشکلات داخلی دیگر نیز می‌توانند به تغییر سطح ALT در بدن دامن بزنند:

• اختلالات قلبی.
• بیماری‌های عضلانی.
• عفونت‌ها.

چگونه برای آزمایش ALT آماده شویم؟

آزمایش ALT نیاز به آمادگی خاصی ندارد. اما برای به دست آوردن نتایج دقیق‌تر بد نیست که نکات زیر را به یاد داشته باشید و حتی‌الامکان آن‌ها را رعایت کنید:

• ناشتا بودن: در برخی موارد، پزشک ممکن است توصیه کند که ۸ تا ۱۲ ساعت قبل از آزمایش چیزی نخورید.
• اجتناب از مصرف الکل و برخی از داروها: مصرف الکل و برخی داروها می‌تواند سطح ALT را تغییر دهد.

نتایج آزمایش ALT چه معنایی دارند؟

پس از انجام این آزمایش، بدون شک نیاز به این خواهید داشت که نتیجه را تفسیر کنید. هرچند که این کار در نهایت بر عهده پزشک متخصص است، اما بد نیست بدانید که:

۱. سطح طبیعی

سطح ALT در محدوده طبیعی نشان‌دهنده عملکرد طبیعی کبد است.

۲. سطح بالای ALT

افزایش ALT ممکن است نشان‌دهنده مشکلات زیر باشد:

• هپاتیت حاد: از جمله هپاتیت ویروسی یا الکلی.
• آسیب ناشی از داروها: مانند مصرف استاتین‌ها یا داروهای شیمی‌درمانی.
• کبد چرب: ناشی از تجمع چربی در سلول‌های کبدی.
• سیروز کبدی: که معمولاً با سطح بسیار بالای ALT همراه است.

۳. سطح بسیار پایین ALT

اگرچه نادر است، سطح پایین ALT ممکن است به سوءتغذیه یا کمبود ویتامین B6 مرتبط باشد.

آزمایش ALT و سایر آزمایش‌های کبدی

آزمایش ALT معمولاً همراه با سایر آزمایش‌های کبدی انجام می‌شود تا تصویر کاملی از عملکرد کبد به دست آید. این آزمایش‌ها عبارتند از:

• AST (Aspartate Aminotransferase): آزمایش AST، مشابه ALT است، اما در قلب، ماهیچه‌ها، و کلیه نیز یافت می‌شود. نسبت AST به ALT می‌تواند اطلاعات بیشتری درباره نوع آسیب کبدی ارائه دهد.
• ALP (Alkaline Phosphatase): برای ارزیابی انسداد مجاری صفراوی.
• Bilirubin: برای بررسی عملکرد دفع کبد.
• Albumin: برای ارزیابی توانایی کبد در تولید پروتئین‌های حیاتی.

چگونه سطح ALT کنترل می‌شود؟

تصمیم‌گیری نهایی و همچنین تجویز بهترین راهکار برای کنترل سطح این آنزیم کبدی، بر عهده پزشک متخصص است. در این رابطه شما نیز بد نیست بدانید که موارد زیر، بسیار کمک‌کننده خواهند بود:

۱. تغییر سبک زندگی

این کار شامل موارد و اقدامات زیر خواهد شد:

• کاهش وزن: کاهش وزن می‌تواند تأثیر مثبتی بر سطح ALT داشته باشد. (پیشنهاد مطالعه: چکاپ کاهش وزن)
• رژیم غذایی سالم: پرهیز از غذاهای پرچرب و فرآوری‌شده و افزایش مصرف میوه‌ها، سبزیجات، و غلات کامل.
• اجتناب از مصرف الکل: مصرف الکل می‌تواند آسیب کبدی را تشدید کند.

۲. درمان بیماری‌های زمینه‌ای

درمان هپاتیت یا دیگر بیماری‌های کبدی می‌تواند سطح ALT را به حالت طبیعی بازگرداند.

۳. محدود کردن مصرف داروهای مضر

پزشک ممکن است مصرف داروهای خاصی که به کبد آسیب می‌زنند را محدود کند.

چه عواملی می‌توانند نتایج آزمایش ALT را تحت تأثیر قرار دهند؟

نتایج آزمایش ALT ممکن است به دلایل زیر نادرست باشد، به همین دلیل بهتر است که از قبل از آن‌ها آگاهی داشته باشید و از انجامشان اجتناب کنید:

• مصرف داروها یا مکمل‌ها قبل از آزمایش.
• ورزش شدید قبل از آزمایش.
• بیماری‌های غیرکبدی مانند اختلالات عضلانی یا قلبی.

در آزمایشگاه دکتر صالحی، چکاپ ویژه‌ای برای سلامت قلب ارائه می‌شود. برای جزئیات بیشتر، مطلب «چکاپ ویژه قلب» را مطالعه کنید.

ALT و بیماری‌های خاص

سطح ALT در بدن می‌تواند با برخی از بیماری‌های خاص در ارتباط باشد. از جمله این بیماری‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

۱. کبد چرب (NAFLD)

سطح ALT معمولاً در کبد چرب غیرالکلی افزایش می‌یابد. این بیماری در افراد چاق و مبتلا به دیابت شایع‌تر است.

۲. هپاتیت ویروسی

افزایش شدید ALT معمولاً نشان‌دهنده هپاتیت حاد است. در هپاتیت مزمن، سطح ALT ممکن است کمتر افزایش یابد.

۳. سیروز

در مراحل اولیه سیروز، ALT ممکن است بالا باشد، اما در مراحل پیشرفته، کاهش سطح آن به دلیل از بین رفتن سلول‌های کبدی دیده می‌شود.

۴. سرطان کبد

ALT ممکن است در برخی موارد افزایش یابد، اما این شاخص به تنهایی برای تشخیص کافی نیست.

پیشنهاد می‌کنیم نگاهی به مطلب چکاپ کامل نیز داشته باشید