آزمایش AST چیست؟

آزمایش AST (Aspartate Aminotransferase) که با نام SGOT نیز شناخته می‌شود، یک آزمایش خون است که سطح آنزیم آسپارتات آمینوترانسفراز را در خون اندازه‌گیری می‌کند. این آنزیم به طور طبیعی در کبد، قلب، عضلات، کلیه‌ها و مغز یافت می‌شود و نقش مهمی در متابولیسم اسیدهای آمینه دارد. سطح AST در خون معمولاً پایین است، اما در صورت آسیب به بافت‌هایی که حاوی این آنزیم هستند، مانند کبد یا قلب، میزان آن افزایش می‌یابد.

جدول زیر خلاصه‌ای از اطلاعات کلیدی درباره آزمایش AST، مقادیر نرمال و دلایل بالا یا پایین بودن آن است.

در آزمایشگاه دکتر صالحی، یک چکاپ ویژه برای ارزیابی سلامت کبد ارائه می‌شود. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مطلب «چکاپ ویژه کبد» را مطالعه کنید.

عملکرد آنزیم AST به چه صورت است؟

AST آنزیمی است که در واکنش‌های بیوشیمیایی مرتبط با متابولیسم پروتئین‌ها دخالت دارد. این آنزیم به انتقال گروه آمین از اسید آمینه آسپارتات به مولکول‌های دیگر کمک می‌کند. اگرچه AST در کبد وجود دارد، اما برخلاف ALT (Alanine Aminotransferase)، تنها مختص کبد نیست و در بافت‌های دیگر نیز یافت می‌شود. به همین دلیل، سطح بالای AST به تنهایی نمی‌تواند نشان‌دهنده‌ی مشکلات خاص کبدی باشد و نیاز به بررسی سایر فاکتورها دارد.

دلایل انجام آزمایش AST چیست؟

آزمایش AST معمولاً برای ارزیابی عملکرد کبد یا شناسایی آسیب به سایر اندام‌ها انجام می‌شود. موارد زیر از جمله دلایل رایج درخواست این آزمایش هستند:

• بررسی عملکرد کبد: برای تشخیص بیماری‌های کبدی مانند هپاتیت، سیروز یا کبد چرب.
• ارزیابی آسیب قلبی: آسیب به عضله قلب، مانند حمله قلبی، می‌تواند سطح AST را افزایش دهد.
• شناسایی مشکلات عضلانی: بیماری‌های عضلانی یا آسیب‌های فیزیکی ممکن است موجب افزایش سطح AST شوند.
• پایش اثرات داروها: برخی داروها می‌توانند به کبد آسیب بزنند و سطح AST را تغییر دهند. این آزمایش برای پایش این اثرات استفاده می‌شود.
• تشخیص علائم خاص: علائمی مانند زردی، ضعف، خستگی، ادرار تیره یا درد شکم که ممکن است نشان‌دهنده مشکلات کبدی باشند.

در آزمایشگاه دکتر صالحی، چکاپ ویژه‌ای برای سلامت قلب ارائه می‌شود. برای جزئیات بیشتر، مطلب «چکاپ ویژه قلب» را مطالعه کنید.

مقادیر طبیعی AST چقدر است؟

محدوده طبیعی AST معمولاً بین ۱۰ تا ۴۰ واحد در لیتر خون است. با این حال، مقادیر طبیعی ممکن است بسته به روش آزمایشگاهی و تجهیزات مورد استفاده متفاوت باشد. به همین دلیل تصمیم‌گیری و بررسی نهایی بالا یا پایین بودن میزان این آنزیم در بدن، بر عهده پزشک متخصص است. مقادیر غیرطبیعی AST می‌توانند به مشکلات زیر اشاره کنند:

• سطح پایین AST: معمولاً نگرانی خاصی ایجاد نمی‌کند و ممکن است نشانه سوءتغذیه یا کمبود ویتامین B6 باشد.
• سطح بالای AST: می‌تواند نشان‌دهنده آسیب یا بیماری‌های مختلف باشد که در بخش بعدی توضیح داده خواهد شد.

پیشنهاد مطالعه: چکاپ کاهش وزن

دلایل افزایش سطح AST

افزایش سطح AST معمولاً به آسیب یا بیماری‌های مرتبط با کبد یا سایر بافت‌های حاوی این آنزیم اشاره دارد. دلایل رایج شامل موارد زیر است:

۱. بیماری‌های کبدی

از جمله موارد زیر مجموعه‌ای مربوط به این دلیل، می‌توانیم به این‌ها اشاره کنیم:

• هپاتیت ویروسی: هپاتیت A، B، C و سایر انواع هپاتیت می‌توانند باعث افزایش سطح AST شوند.
• کبد چرب: چه ناشی از الکل باشد و چه غیرالکلی.
• سیروز: زخم‌شدن بافت کبد.
• سرطان کبد: مانند هپاتوسلولار کارسینوما.

پیشنهاد مطالعه: چکاپ سرطان

۲. آسیب قلبی:

حمله قلبی (انفارکتوس میوکارد): سطح AST ممکن است در اثر آسیب به عضله قلب افزایش یابد.

۳. مشکلات عضلانی:

برخی از مشکلات عضلاتی در بدن نیز می‌تواند منجر به افزایش سطح این آنزیم در بدن شود که از جمله آن‌ها باید به موارد زیر اشاره کرد:

• میوپاتی: بیماری‌های عضلانی یا آسیب ناشی از ورزش شدید می‌تواند سطح AST را بالا ببرد.
• رابدومیولیز: تخریب گسترده عضلات اسکلتی که منجر به آزاد شدن AST می‌شود.

۴. داروها و سموم:

استفاده از برخی داروهای خاص یا حتی قرارگیری در معرض برخی از سموم نیز می‌تواند منجر به بالا رفتن نتیجه آزمایش شود:

• مصرف بیش از حد استامینوفن، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) یا الکل.
• قرار گرفتن در معرض سموم صنعتی.

۵. سایر شرایط پزشکی:

برخی از دلایل دیگر را نیز می‌توان برای بالا بودن این آنزیم ذکر کرد:

• پانکراتیت: التهاب پانکراس.
• هموکروماتوز: تجمع بیش از حد آهن در بدن.
• بیماری‌های کلیوی: برخی اختلالات کلیوی می‌توانند سطح AST را تغییر دهند.

پیشنهاد مطالعه: چکاپ کلیه

تفاوت آزمایش AST و ALT در چیست؟

هرچند AST و ALT هر دو آنزیم‌هایی هستند که در کبد یافت می‌شوند، تفاوت‌های کلیدی میان آن‌ها وجود دارد:

• محل تولید: ALT عمدتاً در کبد تولید می‌شود، در حالی که AST در کبد، قلب، عضلات و سایر اندام‌ها یافت می‌شود.
• کاربرد بالینی: افزایش ALT بیشتر به آسیب کبدی اشاره دارد، در حالی که افزایش AST ممکن است نشان‌دهنده مشکلات مرتبط با سایر اندام‌ها باشد.
• نسبت AST به ALT: این نسبت (AST/ALT) می‌تواند به تشخیص نوع آسیب کبدی کمک کند. به عنوان مثال:
  • نسبت بالاتر از ۲ ممکن است نشان‌دهنده آسیب کبدی ناشی از الکل باشد.
  • نسبت کمتر از ۱ معمولاً در هپاتیت ویروسی دیده می‌شود.

While ALT and AST are both known as liver enzymes, AST is found in more areas of your body ALT. This is why if your ALT levels are higher, there’s a greater chance you have a liver condition than if your AST levels are higher.

ترجمه فارسی

هرچند هم ALT و هم AST به عنوان آنزیم‌های کبدی شناخته می‌شوند، AST در قسمت‌های بیشتری از بدن شما نسبت به ALT یافت می‌شود. به همین دلیل، اگر سطح ALT شما بالاتر باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که مشکل کبدی داشته باشید، در حالی که اگر سطح AST بالاتر باشد، این احتمال کمتر است.

منبع

مراحل آمادگی برای آزمایش AST

به طور کلی می‌توان گفت که آزمایش AST نیاز به آمادگی خاصی ندارد، اما در برخی از موارد پزشک ممکن است توصیه کند که نکات زیر را انجام دهید:

• ناشتا بودن: معمولاً ۸ تا ۱۲ ساعت قبل از آزمایش چیزی نخورید.
• اجتناب از داروها: برخی داروها ممکن است نتایج را تحت تأثیر قرار دهند. مصرف این داروها را با پزشک خود مشورت کنید.
• عدم مصرف الکل: حداقل ۲۴ ساعت قبل از آزمایش از مصرف الکل خودداری کنید.

پیشنهاد مطالعه: شرایط قبل از آزمایش چکاپ کامل

تفسیر نتایج آزمایش AST به چه صورت انجام می‌شود؟

هر نتیجه‌ای که از آزمایش AST به دست بیاید، بدون شک معنا و مفهوم خاص خودش را دارد. بدون شک نظر نهایی درباره تفسیر این آزمایش بر عهده پزشک متخصص است، اما در این زمینه بد نیست بدانید که:

۱. سطح طبیعی

سطح طبیعی AST نشان می‌دهد که کبد و سایر اندام‌ها به خوبی کار می‌کنند.

۲. افزایش سطح AST

• مقدار کم تا متوسط: ممکن است به کبد چرب یا آسیب خفیف اشاره داشته باشد.
• مقدار بالا: معمولاً نشان‌دهنده هپاتیت حاد، سیروز، یا آسیب جدی به عضلات است.
• افزایش بسیار بالا: در موارد شدید مانند مسمومیت‌های دارویی یا نکروز حاد کبدی دیده می‌شود.

۳. کاهش سطح AST

کاهش سطح AST معمولاً نگرانی خاصی ایجاد نمی‌کند و ممکن است به کمبود ویتامین B6 مرتبط باشد.

ترکیب آزمایش AST با سایر آزمایش‌ها

آزمایش AST به تنهایی نمی‌تواند تشخیص قطعی ارائه دهد. این آزمایش معمولاً همراه با سایر آزمایش‌های عملکرد کبد انجام می‌شود:

• ALT (Alanine Aminotransferase): برای تشخیص مشکلات کبدی.
• ALP (Alkaline Phosphatase): برای بررسی انسداد مجاری صفراوی.
• Bilirubin: برای ارزیابی عملکرد دفع کبد.
• Albumin و PT (Prothrombin Time): برای بررسی عملکرد کلی کبد.

چگونه سطح AST کنترل می‌شود؟

برای کنترل سطح این آنزیم در بدن و کاهش عوارض ناشی از آن، قبل از هر چیز باید با پزشک متخصص مشورت کنید. اما بد نیست بدانید که از طریق روش‌های زیر نیز این کار قابل انجام است:

۱. درمان بیماری‌های زمینه‌ای

هپاتیت ویروسی با داروهای ضدویروسی درمان می‌شود. همچنین اگر تغییر سطح آنزیم به دلیل کبد چرب بود نیز می‌توان آن را با تغییر سبک زندگی و کاهش وزن بهبود داد.

۲. محدود کردن مصرف الکل و داروها

کاهش یا حذف مصرف الکل و مصرف مسئولانه داروها می‌تواند به کنترل سطح AST کمک کند.

۳. رژیم غذایی سالم

مصرف غذاهای سرشار از آنتی‌اکسیدان، ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند به سلامت کبد کمک کند.

پیشنهاد می‌کنیم نگاهی به مطلب چکاپ کامل نیز داشته باشید