آزمایش RBC چیست؟
آزمایش RBC (Red Blood Cell) یا شمارش گلبولهای قرمز خون یکی از آزمایشهای رایج خون است که اطلاعات مهمی در مورد سلامت خون و سیستم اکسیژنرسانی بدن میدهد. این آزمایش برای تشخیص بیماریهایی مانند کمخونی، پلیسیتمی (افزایش غیرطبیعی RBC)، مشکلات کلیوی و سایر شرایط مربوط به گلبولهای قرمز استفاده میشود.
گلبولهای قرمز که به نام اریتروسیتها نیز شناخته میشوند، در مغز استخوان تولید میشوند و حدود ۱۲۰ روز در جریان خون باقی میمانند. این سلولها بخش بزرگی از خون را تشکیل میدهند و تعداد آنها تأثیر مستقیمی بر توانایی بدن در تأمین اکسیژن مورد نیاز دارد.
| موضوع | توضیحات |
|---|---|
| RBC در آزمایش خون چیست؟ | آزمایش RBC شمارش گلبولهای قرمز خون است که برای ارزیابی سلامت خون و سیستم اکسیژنرسانی بدن استفاده میشود. |
| بالا بودن RBC در آزمایش خون | افزایش RBC ممکن است به دلیل کمآبی، پلیسیتمی ورا، زندگی در ارتفاعات یا مشکلات ریوی و قلبی باشد. |
| میزان نرمال RBC در خون | برای مردان: ۴.۷ تا ۶.۱ میلیون، برای زنان: ۴.۲ تا ۵.۴ میلیون، برای کودکان: ۴ تا ۵.۵ میلیون در هر میکرولیتر خون. |
| پایین بودن RBC | کاهش RBC معمولاً به دلیل کمخونی، کمبود مواد مغذی، خونریزی یا بیماریهای مزمن مانند نارسایی کلیه است. |
| RBC در آزمایش ادرار | وجود RBC در ادرار معمولاً نشاندهنده خونریزی در دستگاه ادراری است و ممکن است به دلایل عفونت، سنگ کلیه یا آسیبهای دستگاه ادراری باشد. |
A red blood cell (RBC) count measures the number of red blood cells, also known as erythrocytes, in your blood. Red blood cells are made in your bone marrow, the spongy tissue inside your large bones.
ترجمه فارسی
شمارش گلبولهای قرمز (RBC) تعداد گلبولهای قرمز خون را اندازهگیری میکند. گلبولهای قرمز که به آنها اریتروسیت گفته میشود، در مغز استخوان که بافت نرم داخل استخوانهای بزرگ است، تولید میشوند.
دلایل بالا بودن RBC در خون
افزایش تعداد گلبولهای قرمز که به آن اریتروسیتوز میگویند، ممکن است به دلیل عوامل متعددی باشد، از جمله:
- کمآبی: در کمآبی شدید، نسبت گلبولهای قرمز به حجم خون بالا میرود.
- پلیسیتمی ورا: اختلالی که در آن مغز استخوان بهطور غیرطبیعی گلبولهای قرمز اضافی تولید میکند.
- زندگی در ارتفاعات: در ارتفاعات، به دلیل کاهش اکسیژن هوا، بدن تولید گلبولهای قرمز را برای جبران اکسیژن کم افزایش میدهد.
- مشکلات ریوی و قلبی: برخی بیماریهای ریوی و قلبی نیز ممکن است باعث افزایش RBC شوند، زیرا بدن تلاش میکند اکسیژن بیشتری به بافتها برساند.
نشانههای بالا بودن RBC
اریتروسیتوز یا بالا بودن گلبولهای قرمز در خون میتواند با نشانههای زیر همراه باشد:
- خستگی
- تنگی نفس
- درد مفاصل
- حساسیت در کف پا یا کف دستها
- خارش پوست پس از حمام یا دوش گرفتن
- اختلال در خواب
پیشنهاد مطالعه: چکاپ کامل
پایین بودن RBC در خون
کاهش تعداد گلبولهای قرمز معمولاً نشاندهنده کمخونی است و ممکن است ناشی از علل مختلفی باشد:
- کمبود مواد مغذی: کمبود آهن، ویتامین B12، یا فولات میتواند باعث کمخونی شود.
- خونریزی: خونریزیهای شدید ناشی از جراحات، زخمهای داخلی، یا قاعدگی میتواند به کاهش RBC منجر شود.
- بیماریهای مزمن: نارسایی کلیه و برخی از انواع سرطان میتوانند تولید گلبولهای قرمز را کاهش دهند.
پیشنهاد می کنم مطلب چکاپ کم خونی را هم مطالعه کنید.
نشانههای پایین بودن RBC در خون
در صورتی که مقدار گلبولهای سرخ در خون کم باشد، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- خستگی
- تنگی نفس
- سرگیجه یا سستی، بهخصوص در زمان تغییر موقعیت به صورت ناگهانی
- افزایش ضربان قلب
- سردرد
- رنگ پریدگی پوست
پیشنهاد مطالعه: چکاپ خستگی
RBC در آزمایش ادرار
وجود RBC در ادرار معمولاً نشانه خونریزی در دستگاه ادراری است و ممکن است به دلایل مختلفی از جمله عفونتهای مجاری ادراری، سنگ کلیه، یا آسیبهای دستگاه ادراری باشد. این وضعیت نیازمند بررسی دقیقتر برای تعیین علت و درمان مناسب است.
سطح نرمال RBC
سطح طبیعی گلبولهای قرمز بسته به جنسیت و سن متفاوت است. همچنین باید توجه داشته باشید که بسته به هر آزمایشگاه، تجهیزات، دستگاهها و کیتهایی که از آن استفاده میکنند، رنج نرمال ممکن است متفاوت باشد. به همین دلیل لازم است که در این رابطه، پزشک متخصص نظر داده و بررسیهای لازم را در این زمینه انجام دهد.
برای مردان، این مقدار معمولاً بین ۴.۷ تا ۶.۱ میلیون گلبول در هر میکرولیتر خون و برای زنان بین ۴.۲ تا ۵.۴ میلیون در هر میکرولیتر است. این مقدار در کودکان بهطور معمول بین ۴ تا ۵.۵ میلیون است، اما ممکن است بسته به شرایط فرد متفاوت باشد.
پیشنهاد مطالعه: چکاپ کامل کودکان
آزمایش RBC چطور انجام میشود؟
درست مانند هر آزمایش دیگر، این آزمایش نیز با نمونهبرداری از ورید بازو انجام میشود. در این ازمایش به حدود یک ویال خون نیاز است که توسط متخصص از شما گرفته میشود. سپس نمونه خون برداشت شده در ازمایشگاه با کیتهای متفاوت و دستگاههای مختلف مورد بررسی قرار میگیرد.
در ضمن باید به یاد داشته باشید که برای انجام این ازمایش نیاز به آمادگی خاص وجود ندارد و لازم نیست که قبل از آن ناشتا باشید. بهتر است که اگر از داروی خاصی استفاده میکنید، آن را به پزشک اطلاع دهید که دستورالعملهای لازم را در اختیار شما قرار دهد.
ارتباط RCB با سرطان خون
به طور کلی باید چنین گفت که ابتلا به سرطان خون میتواند به طور مستقیم بر تولید و عملکرد گلبولهای قرمز خون تاثیر بگذارد. سرطانهای خون میتوانند منجر به بالا رفتن یا پایین آمدن غیرطبیعی سطح گلبولهای قرمز در خون شوند.
از جمله این سرطانهای خون میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- لوکمی: اختلال در توانایی مغز استخوان برای تولید پلاکت و گلبولهای قرمز
- لنفوما: اختلال در تولید و عملکرد گلبولهای سفید در خون
- میلوما: اختلال در تولید و عملکرد آنتیبادیهای بدن
پیشنهاد مطالعه: چکاپ سرطان
تفاوت بین هموگلوبین (Hb) و گلبولهای قرمز خون (RBC)
- RBC تعداد گلبولهای قرمز خون را اندازهگیری میکند. این سلولها وظیفه حمل اکسیژن به بافتها را دارند.
- Hb غلظت هموگلوبین را اندازهگیری میکند که پروتئینی است در گلبولهای قرمز و وظیفه اصلی آن حمل اکسیژن است. هموگلوبین مقادیر RBC و HCT را منعکس میکند.
بنابراین، RBC تعداد گلبولهای قرمز را نشان میدهد، در حالی که Hb میزان هموگلوبین در خون را که نشاندهنده ظرفیت حمل اکسیژن است، اندازهگیری میکند. کاهش در هرکدام از اینها میتواند به کمخونی اشاره داشته باشد.
پیشنهاد می کنم مطلب hb در آزمایش خون را هم مطالعه کنید
