انواع آزمایش‌های هورمونی مردانه

برای بررسی سلامت هورمونی آقایان، مجموعه‌ای از آزمایش‌های هورمونی مختلف وجود دارد. در آزمایشگاه دکتر صالحی شیراز، شما می‌توانید ۴ آزمایش زیر را با بالاترین کیفیت و دقت، با کمک جدیدترین تکنولوژی‌های روز دنیا انجام دهید:

۱. آزمایش تستوسترون (Testosterone)

به ساده‌ترین زبان ممکن، تستوسترون، هورمون جنسی مردانه است. زمانی که بخواهیم سطح این هورمون را در بدن اندازه‌گیری کنیم، آزمایش مخصوص تستوسترون را انجام می‌دهیم. همچنین با انجام این آزمایش می‌توان علت مشکلات دیگری مانند ناباروری مردان، علت بلوغ زودرس و بلوغ دیررس (تاخیر در بلوغ) را نیز تشخیص داد. علاوه بر آن می‌توان علل اصلی بروز اختلالات نعوظ را نیز به وسیله همین آزمایش بررسی کرد.

۲. آزمایش تستوسترون آزاد (Free Testosteron)

بیشتر میزان تستوسترون موجود در بدن هر مرد به نوعی پروتئین به نام گلوبولین متصل‌کننده هورمون جنسی (SHBG) و پروتئین دیگری به اسم آلبومین متصل می‌شود. در این میان مقدار دیگری از هورمون تستوسترون نیز در بدن وجود دارد که به این دو پروتئین متصل نیست؛ این نوع از تستوسترون با نام تستوسترون آزاد شناخته می‌شود.

این آزمایش معمولا در کنار آزمایش اصلی تستوسترون انجام می‌شود؛ به‌خصوص زمانی که سطح هورمون تستوسترون در بدن پایین باشد. همچنین اگر سطح SHBG در بدن پایین باشد نیز ممکن است پزشک انجام این آزمایش را برای فرد تجویز کند. چاقی، ابتلا به بیماری‌های کلیوی و همچنین اختلالات تیروئید نیز ممکن است به تجویز این آزمایش منجر شوند.

۳. آزمایش آنتی‌ ژن پروستات (PSA)

از دیگر آزمایش‌های خون مربوط به هورمون‌های مردانه، باید به آزمایش آنتی ژن پروستات نیز اشاره کنیم. به طور کلی، برای تشخیص بیماری‌ها و اختلالات مربوط به پروستات مانند سرطان پروستات، از این آزمایش استفاده می‌شود. PSA در حقیقت آنتی ژن اختصاصی پروستات در بدن است که با استفاده از این آزمایش می‌توان میزان آن را در بدن اندازه‌گیری کرد.

سطح این آنتی ژن در بدن با افزایش سن، بیشتر می‌شود؛ درست به همین دلیل، پزشکان توصیه می‌کنند که بعد از ۴۵ الی ۵۰ سالگی، مردان باید به طور مرتب این آزمایش را انجام دهند. میزان این آنتی ژن در بدن براساس نانوگرم در لیتر اندازه‌گیر می‌شود، تشخیص زیاد یا کم بودن این آنتی ژن در بدن بیمار، بر عهده پزشک متخصص است.

۴. آزمایش آنتی ژن آزاد پروستات (Free PSA)

درست مانند تستوسترون آزاد که به هیچ پروتئینی در بدن متصل نیست، آنتی ژن آزاد نیز به پروتئین‌های دیگر متصل نیست. این آزمایش را نیز به عنوان یک آزمایش تکمیلی در کنار آزمایش اصلی آنتی ژن پروستات برای بیمار تجویز می‌کنند. زمانی که پزشک به التهاب پروستاپ یا بزرگ‌شدن آن مشکوک باشد، این آزمایش تجویز می‌شود.

بسته به هر فرد، میزان طبیعی و نرمال این آنتی ژن می‌تواند متفاوت باشد؛ برای مثال سن و سابقه پزشکی فرد از جمله عوامل تعیین کننده میزان طبیعی یا غیرطبیعی بودن این آنتی ژن در بدن او به حساب می‌آیند. تفسیر نتایج به دست آمده از این آزمایش، بر عهده پزشک متخصص است. اگر نتیجه بالاتر از حد نرمال باشد، احتمال ابتلا به سرطان پروستات وجود دارد.

سایر آزمایش‌های هورمونی مردانه

در کنار آزمایش‌هایی که تا به اینجا گفته شد، برخی از آزمایش‌های هورمونی دیگر نیز برای مردان وجود دارد. از جمله مهم‌ترین آزمایش‌های هورمونی مردانه که به صورت جانبی تجویز  می‌شوند، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• آزمایش هورمون محرک فولیکول (FSH): این هورمون توسط غده هیپوفیز ترشح می‌شود؛ ترشح آن نیز خود تحت کنترل ترشح هورمون دیگری به اسم GnRH انجام می‌شود. هورمون GnRH توسط غده‌ای به اسم هیپوتالاسمی ترشح می‌شود. به طور کلی می‌توان چنین گفت که این دو هورمون نیز روی بیضه و ترشح اسپرم اثر می‌گذارند.
• آزمایش هورمون LH: این هورمون می‌تواند موجب ترشح تستوسترون شود؛ به این صورت که هورمون LH بر روی سلول‌هایی به اسم سلول‌های لیدیک تاثیر گذاشته و این سلول‌ها می‌توانند موجب ترشح هورمون مردانه یا همان تستوسترون شوند.
• آزمایش پرولاکتین: از دیر هورمون‌های ترشح‌شده توسط هیپوفیز است، افزایش بیش از حد آن در بدن می‌تواند کاهش میل جنسی، اختلال نعوظ، کاهش موی بدن و مشکلات بینایی و سردرد به همراه داشته باشد.
• آزمایش استرادیول: زمانی که میزان تستوسترون در بدن کم باشد، این هورمون افزایش پیدا می‌کند. این هورمون در اصل هورمونی زنانه است، اما در بدن مردان نیز وجود دارد.
• آزمایش گنادتروپین (‌BhCG)‌: این هورمون نیز در اصل هورمون‌های زنانه است. زمانی که مردان به سرطان‌هایی مانند سرطان بیضه مبتلا شده باشند، ترشح این هورمون در بدنشان افزایش پیدا می‌کند و با استفاده از این آزمایش، می‌توان احتمال سرطان را بررسی کرد و تشخیص داد.

آمادگی‌های لازم قبل از انجام آزمایش‌های هورمونی مردانه

هرچند که آزمایش‌های تستوسترون و تستوسترون آزاد معمولا به آمادگی خاصی از قبل نیاز ندارند، اما بهتر است که پیش از انجام این آزمایش‌ها، مراقبت‌های خاصی را انجام دهیم. رعایت این نکات به نتیجه دقیق‌تر آزمایش‌ها کمک می‌کند و در نتیجه پزشک متخصص می‌تواند با کیفیت بیشتری آن را بررسی کرده و بهترین راهکارهای درمانی را برای شما در پیش بگیرد. درست به همین دلیل، لازم است که قبل از انجام آزمایش‌های هورمونی مردانه، از این موارد آگاهی داشته باشید:

• بهتر است که این آزمایش در ساعات اولیه صبح و به‌صورت ناشتا انجام شوند.
• بهتر است که مصرف داروهای خاص را به پزشک متخصص اطلاع دهید و در صورت لزوم، مصرف آن‌ها را متوقف کنید. (داروهای درمانی آندروژن، استروئیدها، داروهای ضد انعقاد، داروهای حاوی باربیتورات و انواع آن، داروهای هورمونی، کلومفین و …)
• عدم انجام فعالیت‌های سنگین و ورزش شدید به مدت ۴۸ ساعت قبل از انجام آزمایش.
• درمان عفونت ادراری در صورت وجود و سپس انجام آزمایش‌ها بعد از ۶ هفته.

پیشنهاد می کنم مطلب مربوط به چکاپ کامل را هم مشاهده کنید.