آزمایش مدفوع کودک چیست؟
آزمایش مدفوع فرآیندی است که برای بررسی سلامت دستگاه گوارش انجام می‌شود. این آزمایش به پزشکان کمک می‌کند تا وضعیت گوارش کودک و همچنین بزرگسالان را ارزیابی کرده و هرگونه مشکل یا اختلالی را شناسایی کنند. همان‌طور که در مقدمه به آن اشاره شد، پزشکان ممکن است آزمایش مدفوع را برای تشخیص بیماری‌های مختلف گوارشی تجویز کنند. برخی از دلایل رایج برای انجام آزمایش مدفوع عبارت هستند از:
- اسهال مکرر یا طولانی‌مدت
- یبوست شدید
- وجود خون در مدفوع
- وجود انگل‌ها یا عفونت‌های روده‌ای
- علائم گوارشی غیرعادی مانند نفخ، دل‌درد، یا کاهش وزن غیرمنتظره
آزمایش مدفوع کودک چه چیزی را نشان می‌دهد؟
آزمایش مدفوع می‌تواند موارد متعددی را از شاخص‌های سلامت کودک به ما نشان دهد. برخی از اصلی‌ترین مواردی که این آزمایش می‌تواند مشخص کند عبارتند از:
۱. وجود انگل‌ها
یکی از کاربردهای اصلی آزمایش مدفوع، بررسی وجود انگل‌ها مانند ژیاردیا، کرمک، یا سایر انگل‌های روده‌ای است. اگر کودک شما دچار علائمی مانند اسهال مزمن، دل‌درد یا مشکلات رشد است، این آزمایش می‌تواند وجود انگل‌ها را تایید کند.
۲. وجود خون مخفی در مدفوع
وجود خون در مدفوع ممکن است نشانه‌ای از خونریزی در روده‌ها یا دستگاه گوارش باشد. در آزمایش مدفوع، پزشکان می‌توانند خون مخفی را تشخیص دهند؛ خون مخفی ممکن است به دلیل مشکلاتی مانند زخم‌های گوارشی یا بیماری‌های التهابی روده باشد.
۳. بررسی باکتری‌ها و عفونت‌های گوارشی
آزمایش مدفوع همچنین می‌تواند برای شناسایی باکتری‌ها و عفونت‌های روده‌ای نیز استفاده شود. با کشت نمونه مدفوع، پزشکان می‌توانند عفونت‌های ناشی از باکتری‌هایی مانند سالمونلا یا اشرشیاکولی را شناسایی کنند.
۴. بررسی وضعیت هضم و جذب
این آزمایش به بررسی فرآیند هضم و جذب در دستگاه گوارش کودک نیز کمک می‌کند. اگر کودک شما با مشکلاتی مانند سوء جذب چربی، قند یا پروتئین مواجه شده باشد، آزمایش مدفوع می‌تواند علائم وجود این مشکلات را آشکار کند.
۵. التهاب روده یا مشکلات سیستم ایمنی
آزمایش مدفوع می‌تواند به شناسایی التهاب‌های روده‌ای یا بیماری‌های خودایمنی مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون کمک کند. این نوع بیماری‌ها باعث آسیب به روده‌ها و ایجاد علائم گوارشی می‌شوند؛ تشخیص زودهنگام آن‌ها می‌تواند به درمان و کنترل موثرتر کمک کند.
۶. حساسیت‌های غذایی یا بیماری‌های گوارشی مزمن
در نهایت، باید اشاره کرد که آزمایش مدفوع می‌تواند حساسیت‌های غذایی یا بیماری‌های گوارشی مزمن مانند بیماری سلیاک را هم شناسایی کند. اگر کودک شما به برخی از مواد غذایی حساسیت داشته باشد، ممکن است آزمایش مدفوع تغییرات غیرعادی در نمونه را مشخص کند.
Top Things to Know. A stool test checks poop for things like bacteria, viruses, parasites, blood, and fat. Doctors order the test if there might be a problem with a child’s digestive system.
ترجمه فارسی
آزمایش مدفوع، نمونه مدفوع کودک را بررسی می‌کند تا وجود باکتری، ویروس، انگل، خون یا چربی مشخص شود. پزشک این آزمایش را زمانی تجویز می‌کند که احتمال وجود مشکل در دستگاه گوارش کودک وجود داشته باشد.
انواع آزمایش‌های مدفوع کدام است؟
آزمایش مدفوع انواع مختلفی دارد که هرکدام به بررسی جنبه‌های خاصی از سلامت گوارش کمک می‌کنند؛ به عبارت دیگر، برای هر هدف و بررسی‌های خاص، ممکن است از آزمایش‌های متفاوتی استفاده شود.
از جمله انواع رایج آزمایش مدفوع می‌توان در جدول زیر آمده است:
| نوع آزمایش | موارد بررسی و نکات مهم |
|---|---|
| آزمایش ساده | بررسی رنگ، قوام، بو، مشاهده میکروسکوپی؛ استفاده از ظرف استریل و جلوگیری از تماس با ادرار یا آب |
| تست خون مخفی | شناسایی خون غیرقابل مشاهده؛ نمونه تازه، نام و زمان روی ظرف |
| تست انگل‌شناسی | تشخیص انواع انگل‌ها و تخم/کیست؛ نمونه کافی و تازه، جمع‌آوری از پوشک یا لگن |
| تست کشت مدفوع | شناسایی باکتری‌ها و قارچ‌ها؛ نمونه سریع به آزمایشگاه منتقل شود، در صورت تأخیر در یخچال نگهداری شود |
| تست جذب | بررسی هضم و جذب چربی، قند و پروتئین؛ نمونه تازه و مطابق دستور پزشک |
در ادامه هر آزمایش کامل‌تر توضیح داده شده است.
۱. آزمایش مدفوع ساده
این آزمایش شامل بررسی مواردی مانند رنگ، قوام، بوی مدفوع و مشاهده میکروسکوپی نمونه است. پزشکان با استفاده از این روش می‌توانند مشکلاتی مانند عفونت‌ها یا وجود خون مخفی را به‌راحتی شناسایی کنند.
۲. تست خون مخفی در مدفوع
اگر خون مخفی با آزمایش ساده آشکار نشود، از این نوع استفاده می‌شود. این آزمایش به طور ویژه برای شناسایی خون غیرقابل مشاهده در مدفوع استفاده می‌شود. همان‌طور که اشاره شد، خون مخفی می‌تواند نشانه‌ای از خونریزی داخلی در دستگاه گوارش باشد.
۳. تست انگل‌شناسی
این آزمایش برای شناسایی انواع انگل‌ها در مدفوع کودک مورداستفاده قرار می‌گیرد. در این آزمایش، نمونه مدفوع با قرارگیری در زیر میکروسکوپ‌های خاص، جهت پیداکردن تخم یا کیست‌های انگل‌ها بررسی می‌شود.
۴. تست کشت مدفوع
در این آزمایش، نمونه مدفوع به محیط کشت منتقل می‌شود تا باکتری‌ها یا قارچ‌های موجود در آن شناسایی شوند. این آزمایش برای تشخیص عفونت‌های باکتریایی مهم است و معمولا جوابدهی آن بیشتر از موارد دیگر طول خواهد کشید.
۵. تست جذب
از این آزمایش جهت بررسی توانایی دستگاه گوارش در هضم و جذب چربی‌ها، قندها و پروتئین‌ها استفاده می‌شود. در صورتی که کودک شما مشکلات هضم یا جذب مواد غذایی داشته باشد، این آزمایش برایش تجویز خواهد شد.
📌 در آزمایشگاه دکتر صالحی چکاپی ویژه کودکان در نظر گرفته شده که پیشنهاد می کنم برای اطلاعات بیشتر بخش 🔗چکاپ کودکان را ببینید.
چگونه از کودک نمونه مدفوع بگیریم؟
گرفتن نمونه مدفوع از کودک ممکن است برای والدین کمی چالش‌برانگیز باشد، به همین دلیل لازم است که در زمان انجام آن دقت کرد و به نکات خاصی توجه داشت. برای اینکه بتوانید این کار را با دردسر کمتری انجام دهید و از مناسب‌بودن نمونه اطمینان داشته باشید، بد نیست که به موارد زیر توجه داشته باشید:
استفاده از ظرف مخصوص آزمایشگاه
برای گرفتن نمونه، ابتدا باید یک ظرف استریل مخصوص آزمایشگاه تهیه کنید. این ظرف معمولاً از داروخانه‌ها نیز قابل تهیه است.
گرفتن نمونه از پوشک یا لگن کودک
اگر کودک شما پوشک می‌پوشد، می‌توانید نمونه مدفوع را به‌راحتی از پوشک او بردارید. قبل از آن باید ناحیه دفع کودک را به‌خوبی بشویید و خشک کنید. ترجیحا بهتر است که کودک را پوشک نکنید و در هوای آزاد بگذارید تا مدفوع کند، سپس نمونه را بردارید.
اگر کودک بزرگتر است، می‌توانید از کودک بخواهید داخل لگن مدفوع کرده و سپس نمونه را از لگن جمع‌آوری کنید. دقت کنید که نمونه با ادرار یا آب مخلوط نشود.
نمونه‌برداری به اندازه کافی
معمولاً مقدار کمی مدفوع برای آزمایش کافی است، حدوداً یک قاشق چایخوری می‌تواند اندازه مناسبی برای آزمایش باشد.
نوشتن نام و زمان روی ظرف
بعد از جمع‌آوری نمونه، باید نام کودک و تاریخ و زمان نمونه‌گیری را روی ظرف بنویسید تا از اشتباهات احتمالی جلوگیری شود.
تحویل سریع نمونه به آزمایشگاه
نمونه مدفوع باید سریعاً به آزمایشگاه منتقل شود. نمونه باید در دمای معمولی (نه سرد و نه گرم) در عرض ۳۰ تا ۴۵ دقیقه به آزمایشگاه تحویل داده شود. در صورت تأخیر، ممکن است نتیجه آزمایش تحت تأثیر قرار گیرد. اگر نمی‌توانید به سرعت آن را به آزمایشگاه برسانید، طبق دستور پزشک آن را در یخچال نگه دارید.
پیشنهاد مطالعه: دستورالعمل جمع آوری نمونه مدفوع
چک‌لیست نمونه‌گیری مدفوع کودک
برای اینکه فرایند نمونه‌گیری از کودک را با سهولت و همچنین سرعت و دقت بیشتری انجام دهید، در ادامه برای شما یک چک‌لیست از تمام کارهایی که در این روند باید انجام دهید آماده کرده‌ایم:
- ابتدا دست‌هایتان را خوب بشویید.
- از ظرف استریل آزمایشگاهی استفاده کنید.
- با کاردک تمیز یا قاشق یک‌بارمصرف مقداری مدفوع را به ظرف منتقل کنید. (قسمت‌هایی که موکوس/خون دارند مهم‌ترند)
- اجازه ندهید نمونه با ادرار یا آب مخلوط شود.
- در ظرف را محکم ببندید و روی آن نام و تاریخ بزنید.
- نمونه را سریع به آزمایشگاه برسانید. (یا طبق دستور در یخچال نگه دارید)
چه نکاتی قبل از آزمایش مدفوع باید رعایت شود؟
برخی موارد ممکن است بر نتیجه آزمایش مدفوع کودک تاثیر داشته باشند و نتایج آن را مختل کنند. درست به همین دلیل لازم است برای اطمینان از دقت نتیجه آزمایش، نکات ذکر شده در ادامه را رعایت کنید:
ناشتایی را طبق دستور پزشک رعایت شود
برخی از آزمایش‌های مدفوع به صورت کلی به ناشتایی نیاز ندارند. به همین دلیل باید از قبل در این باره از پزشک سوالات لازم را بپرسید. برای آن دسته از آزمایش‌هایی که نیاز به ناشتایی دارند، بهتر است کودک (۲ سال تا ۸ سال) بهتر است ناشتایی را رعایت کند. برای نوزادان نیز حدودا ۲ ساعت ناشتایی کافی است.
مصرف برخی از داروها را قطع کنید
قبل از آزمایش، پزشک ممکن است از شما بخواهد تا از مصرف برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضداسهال یا ملین‌ها خودداری کنید، زیرا این داروها می‌توانند نتیجه آزمایش را تحت تأثیر قرار دهند.
زمان مناسب نمونه‌گیری را رعایت کنید
ترجیحاً نمونه مدفوع باید در ابتدای صبح جمع‌آوری شود. همچنین باید تا حد ممکن تازه باشد تا دقت آزمایش بیشتر شود.
از خوردن برخی از غذاهای پرهیز کنید
پرهیز از خوردن برخی غذاها قبل از آزمایش فقط در صورت تجویز پزشک ضروری است. به همین دلیل بهتر است که از روز قبل (یا مدت‌زمانی که پزشک تعیین می‌کند) اجازه خوردن این غذاها را به کودک ندهید.
پیشنهاد مطالعه: شرایط قبل از آزمایش ها
